Suwalszczyzna. Dostęp do informacji publicznej. Jawne pieniądze, umowy i informacje?

- Nie sądzę, aby było to konieczne - uważa Jarosław Filipowicz, rzecznik prasowy suwalskiego ratusza. - Zamieszczamy informacje dotyczące np. przetargów, konkursów, czy decyzji prezydenta miasta. O ujawnienie pozostałych zainteresowani mogą wystąpić w ramach dostępu do informacji publicznej. Wystarczy, że przyślą do urzędu, także drogą elektroniczną, stosowne pismo. Odpowiedź na nie na pewno otrzymają.

Tego poglądu nie podzielają władze Krasnopola, czy Puńska. Wójt tej pierwszej gminy już zarządził, by rejestr umów był upubliczniony. - My również będziemy zamieszczali tego typu informacje na naszej stronie internetowej - zapowiada Jan Wojczulis, zastępca wójta Puńska. - Ludzie mają prawo wiedzieć, w jaki sposób wydawane są ich pieniądze. I dodaje, że w sprawie publikowania treści umów odbyły się już konsultacje z radcą prawnym. - Chodzi o to, by nie naruszyć np. tajemnicy handlowej, albo nie podać danych, które są prawnie chronione - argumentuje Wojczulis. - Nie chcemy też dopuścić do sytuacji, że BIP będzie śmietnikiem. Ale, faktycznie, treść umów powinna być jawna.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej nakłada na samorządy obowiązki upubliczniania wielu dokumentów. Wśród nich są uchwały, protokoły z posiedzeń radnych, zarządzenia wójtów, czy prezydentów, a także oświadczenia majątkowe. Ustawa precyzuje też, że na stronach internetowych samorządów powinny znajdować się informacje dotyczące osób pełniących kluczowe funkcje, czy też sposobów załatwiania spraw.

Tyle tylko, że w niektórych przypadkach przepisy nie są w ogóle respektowane. Być może dlatego, że ustawa nie przewiduje żadnych sankcji. Poza tym, nie określa terminów, kiedy informacje mają być publikowane. I z tej furtki niektóre samorządy bardzo chętnie korzystają. Np. oświadczenia majątkowe niektórych wójtów z Suwalszczyzny pojawiły się w BIP-ie dopiero po naszej interwencji u wojewody. Protokoły z posiedzeń rady publikowane są z wielomiesięcznym poślizgiem, albo wcale.

Działająca na terenie Sejneńszczyzny fundacja "Przysiołek" uważa, że upublicznianych przez włodarzy informacji
jest zdecydowanie za mało. Dlatego wystąpiła do samorządów z wnioskiem o ujawnianie wszystkich zawieranych od tego roku umów. - Liczymy na to, że urzędnicy postawią na jawność swoich działań - informuje Piotr Kodzis, prezes fundacji. - Chodzi o to, żeby każdy mieszkaniec mógł w prosty sposób sprawdzić na co wydawane są nasze pieniądze i komu są one wypłacane.

Kodzis dodaje, że do tej pory na apel zareagowały dwa samorządy: Krasnopol i Sejny. W pierwszym już wójt wydał
stosowne zarządzenie. Burmistrz Arkadiusz Nowalski natomiast obiecał działaczom, że taki rejestr będzie
publikowany. W tym przypadku, to także spora nowość. Poprzednie władze niechętnie informowały mieszkańców o podejmowanych decyzjach.

J. Filipowicz uważa, że tego typu inicjatywa tylko przysparza pracy urzędnikom. A pieniądze znajdujące się w kasie
samorządowej i tak są kontrolowane. Wydatki sprawdzają choćby inspektorzy Najwyższej Izby Kontroli, czy radni,
którzy decydują o ostatecznym kształcie budżetu. - Poza tym, niektóre informacje stanowią tajemnice handlowe - dodaje.

Natomiast dr Jarosław Matwiejuk, konstytucjonalista i pracownik wydziału prawa Uniwersytetu Białostockiego w Białymstoku uważa, że pomysł fundacji jest bardzo dobry, ponieważ transparentność sprzyja podejmowaniu mądrych i rozsądnych decyzji.